Ήμουν μόλις έφηβος, και ήμουν προϊόν μιας τώρα διαλυμένης οικογενείας, με έναν πατέρα που μας είχε αφήσει λίγα χρόνια πριν. Δεν μπορούσε να αναλάβει την ευθύνη της πατρότητας. Tου έπεσε βαριά. Κι έτσι μας εγκατέλειψε, εμένα και τον μικρό μου αδερφό. Η μητέρα μου έπρεπε να γίνει και μάνα και πατέρας.
Στα εφηβικά μου χρονιά ζούσαμε με τον πατριό μου στην Κεντρική Φλόριντα, και εκεί άρχισα να πηγαίνω σε μια Πεντηκοστιανή εκκλησία με τους γείτονές μας. Ο βοηθός του πάστορα αυτής της τεράστιας εκκλησίας ασχολούταν πολύ με την ποιμαντική αρωγή της νεολαίας, ειδικά των αγοριών.
Ήταν παιδεραστής.
Σε ηλικία 13 ή 14 ετών, ο πάστορας αυτός αποφάσισε να με ετοιμάσει για να γίνω το επόμενο του θύμα. Είχε ήδη επιχειρήσει να με αγγίξει ανάρμοστα και με είχε πάρει στο μυστικό του διαμέρισμα στην πόλη, μακριά από την σύζυγό και τους τρεις του γιους, για να συνηθίσω τον χώρο. Αυτό που δεν ήξερα μέχρι αργότερα ήταν ότι αυτός ο πάστορας θα διωκόταν από την εκκλησία του επειδή τον έπιασαν να βιάζει άλλα αγόρια στην ενορία. Αν δεν ήταν για τον πατριό μου, και για έναν άλλον άνδρα που δούλευε στο αεροδρόμιο και κατά σύμπτωση ήταν επίσης μέλος της προαναφερόμενης εκκλησίας, θα είχα ανέβει στο αεροπλάνο, θα είχα επισκεφθεί τον πάστορα και την οικογένειά του στο καινούριο τους σπίτι στο Τενεσί, και κατά πάσα πιθανότητα θα είχα βιαστεί.
Τώρα, σαράντα χρονιά αργότερα, βλέπω τα νέα στις ειδήσεις με τις πρόσφατες αποκαλύψεις περί σεξουαλικής ανηθικότητας και κακομεταχείρισης, και δεν καταλαβαίνω γιατί εκπλήττονται όλοι τόσο. Είμαι πεπεισμένος ότι η έκπληξη δεν είναι για την ίδια την ανηθικότητα, αλλά επειδή επιτέλους κάποιοι απ’ αυτούς κατηγορούνται και τιμωρούνται. Καθώς βλέπουμε διάσημους άνδρες να διαπομπεύονται και να ταπεινώνονται δημοσίως για την συμπεριφορά τους, εγώ παρατηρώ και κάποιες άλλες, πιο βαθιές ενδείξεις που καλούν για μια διαχρονική σοφία αντί για τις συνηθισμένες αντιδράσεις εκδίκησης και εξευτελισμού.
Παρεμπιπτόντως, ο δυνητικός μου βιαστής ήταν ένας από τρία αδέλφια. Και οι τρεις υπηρετούσαν σε εκκλησίες. Και οι τρεις ήταν παιδεραστές. Και οι τρεις είχαν βιαστεί όταν ήταν οι ίδιοι παιδιά. Και οι τρεις φυλακίστηκαν για τα εγκλήματά τους.
Θυμάμαι πως αισθανόμουν τότε, πως λαχταρούσα ένα ανδρικό, πατερικό πρότυπο, θυμάμαι το κενό στη ζωή και την ψυχή μου που άφησε η εγκατάλειψη του πατέρα μου. Θυμάμαι το συγχυσμένο συναίσθημα όταν αυτός ο διακεκριμένος άνδρας μου έδωσε σημασία και προσοχή, και μετα, όταν ανακάλυψα τις άρρωστές του προθέσεις… Θυμάμαι τη σύγχυση, τη ντροπή και το θυμό. Θυμάμαι να σκέφτομαι “τι έχω και είμαι έτσι;”
Θα περνούσαν χρόνια πριν ανακάλυψω ότι το πρόβλημα δεν ήταν δικό μου, δεν έφταιγα. Το μόνο πρόβλημα είναι κάτι που είναι «σπασμένο» μέσα σε όλους μας: Αχαλίνωτα πάθη, που εκμεταλλεύονται τους φόβους, τους πόθους, τις φαντασιώσεις και τις προσδοκίες μας.
Δυστυχώς, όπως ξέρουμε, αυτά τα πάθη δεν είναι κάτι το πρωτοφανές. Υπήρχαν από καταβολής κόσμου. Φυσικά αυτό δεν τα δικαιώνει, ούτε είναι λόγος να αγνοήσουμε την σύγχυση και την κατάχρηση της εξουσίας. Ωστόσο, εμείς οι άνθρωποι είμαστε πεισματάρικα ζώα, και ακόμη και η εκδίκηση, η τιμωρία, η ντροπή, και η φυλάκιση δεν θεραπεύουν αυτή την εγγενή «θραύση». Ως πρώην αστυνομικός, θυμάμαι την εκπαίδευσή μου σχετικά με τα σεξουαλικά εγκλήματα και τον τρόπο με τον οποίο οι ψυχολόγοι αγωνίζονται να θεραπεύσουν η τουλάχιστον να βοηθήσουν άτομα τα οποία δεν φαίνεται να μπορούν να ελέγξουν τις παρορμήσεις τους.
Άρα, δεν πρέπει να απορούμε γιατί όλες οι θρησκείες απαιτούν κάποιου είδους εγκράτεια, και «εγκλωβίζουν» τις σεξουαλικές ωθήσεις εντός εγκεκριμένων κοινωνικών δομών για την προστασία της της ίδιας της κοινωνίας. Φαίνεται μάθαμε το μάθημα ότι η σεξουαλική επιθυμία πρέπει να έχει σαφή όρια, αλλιώς μπορεί ευκολότατα να γίνει καταστροφικό ολοκαύτωμα.
Ωστόσο, όλα τα πάθη έχουν την ίδια δυνατότητα: να είναι σκλαβιά, Ή να είναι υπηρεσία.
Αυτό που μου έκανε εντύπωση καθώς όδευα προς την Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν η σοφία της διδασκαλίας της σχετικά με την εξημέρωση και το δάμασμα των παθών με τις πρακτικές της πίστης. Εδώ βρήκα τουλάχιστον έναν τρόπο να αρχίσω να καταλαβαίνω τις επιθυμίες μου, όχι ως αμαρτωλές “κακές” επιλογές, αλλά ως πάθη που υποδουλώνουν αντί να υπηρετούν. Αυτή η δουλεία είναι καταστροφική για την όλη κοινωνία, όχι μόνο για την προσωπική μου ζωή!
Γι’ αυτόν τον λόγο ανησυχώ με την παρούσα δημόσια οχλαγωγία στο διαδίκτυο και την τηλεόραση και τις εφημερίδες σχετικά με την φρικτή συμπεριφορά κάποιων ατόμων, Φοβάμαι πως χάνουν την ουσία, πως τους διαφεύγει το νόημα.
Εάν εμείς, ως κοινωνία, απορρίπτουμε τόσο εύκολα τη διαχρονική σοφία, δεν πρέπει να εκπλαγόμαστε όταν οι λίγοι κοινωνικοί «έλεγχοι» που απομένουν απογοητεύουν κι εμάς και την κοινωνία μας. Η νεωτεριστική προθυμία να ανατρέψουμε τα αρχαία ήθη και να τα αντικαταστήσουμε με αδοκίμαστες νέες αντιλήψεις σχετικά με τις ανθρώπινες σχέσεις και συμπεριφορές αναπόφευκτα θα προκαλέσει απερίσκεπτες συνέπειες. Το να μειώνουμε την όλη ανθρώπινη κοινωνία σε απλούς «ηθικούς κανόνες» προσκαλεί με ανοιχτές αγκάλες το χάος που βλέπουμε γύρω μας σήμερα. Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η ιστορία μας είναι γεμάτη από παραδόσεις και έθιμα που ήταν αποτρόπαια και απαράδεκτα, αλλά η λύση για αυτές τις ανθρώπινες αποτυχίες δεν είναι η μαζική εγκατάλειψη του οτιδήποτε μας φαίνεται “ντεμοντέ”.
Το χριστιανικό ηθικό μήνυμα δεν βασίζεται τόσο στο να είμαστε «καλοί άνθρωποι» όσο στο θαύμα που μεταμορφώνει την ανθρωπότητα και ανυψώνει τον άνθρωπο στο να γίνει «πρόσωπον». Μόνο δια αυτού του θαύματος θα έχουμε την συνεχή δύναμη και την καθημερινή ενέργεια που χρειάζεται να ασπαστούμε το παράδοξο του «ελευθερία μέσω υπακοής» και την αιώνια πραγματικότητα της πίστης. Θα παρερμηνεύσουμε και την ελευθερία και την υπακοή και θα εγκαταλείψουμε και τις δύο! Το θαύμα της ενσάρκωσης του Θεανθρώπου μας οδηγεί στο ΓΙΑΤΙ πίσω από την εξημέρωση των αδάμαστων παθών μας.
Εδώ είναι το κίνητρο για τις τρεις βασικές πνευματικές πρακτικές της Ορθόδοξης Χριστιανικής πίστης: προσευχή, νηστεία, και ελεημοσύνη. Εάν ο ίδιος ο Θεός ήρθε ανάμεσα μας και έγινε ένας από μάς, αυτή είναι η πιο σημαντική πληροφορία που έχουμε λάβει ποτέ ως άνθρωποι. Κι αν ήρθε ανάμεσα μας για να ανακεφαλαιώσει εις τον Εαυτό του όλο το ανθρώπινο ον, και να πληρώσει ολοκληρωτικά όλους τους σκοπούς της ανθρώπινης σωματικής ζωής, τόσο που δέχτηκε ακόμη και να πεθάνει για να καταστρέψει τον ίδιο τον θάνατο για χάρη μας, ε, τότε, το να δεχτούμε αυτήν την πρόσκληση οντολογικής ένωση με τον Δημιουργό μας γίνεται ο υψηλότερος στόχος οποιουδήποτε λογικού ανθρώπου. Δυστυχώς και πάλι, εμείς οι άνθρωποι είμαστε πεισματάρικα ζώα, και επιπλέον ζούμε σ’ ένα κόσμο όπου είναι εύκολο να ξεχνούμε αυτή την σοφία και δύσκολο να την ασπαζόμαστε ακατάπαυστα. Γι’ αυτό τον λόγο η Εκκλησία μας δίνει εργαλεία και σοφία για να αναπροσανατολίζουμε την καθημερινή μας ζωή σ’ αυτόν τον ανώτερο σκοπό. Αυτό το πραγματοποιεί δια των Θεϊκών της μυστήριων και τις εντολές και συμβουλές της σχετικά με τον τρόπο ζωής των πιστών. Μ’ αυτό τον τρόπο, μας βοηθάει να δαμάσουμε τους απείθαρχούς μας πόθους ώστε να σταματήσουν να μας καταστρέφουν και να γίνουν υπηρέτες μας!
Όπως έμαθαν η σαύρα και ο άνθρωπος στο Μεγάλο Διαζύγιο του Κ.Σ. Λούις, το σκότωμα του καρκίνου των αχαλίνωτων παθών δεν σβήνει τα πάθη, αλλά μεταμορφώνει και τα ίδια και τον άνθρωπο.
*Trans.: Katherine Chaffee
Μια Δημοσίευση του Κέντρου Ορθόδοξων Χριστιανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου