Η φυλετική αδικία και ο θρήνος της Αγίας Τριάδας

Ματ Καππανακουνέλ (Matt Kappadakunnel)

Ανακάλυψα την εικόνα της Αγίας Τριάδας του Αντρέι Ρουμπλιόφ πριν από δέκα χρόνια και από τότε, όταν προσεύχομαι, την έχω πάντα κοντά μου. Στρέφω τη προσοχή μου στην Αγία Τριάδα, (τόσο στην εικόνα, όσο και στον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα), ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης, όπως η σημερινή.

Δεδομένης της πανδημίας του COVID-19, αλλά και της φυλετικής βίας, που έχει πάρει διαστάσεις το 2020, το να προσεύχομαι στην Αγία Τριάδα είναι, για μένα, καταφύγιο.

Όταν θρηνώ γι’ αυτούς που έφυγαν λόγω του COVID-19, ο νους μου  στρέφεται στην Αγία Τριάδα, αλλά, τότε, μου αποκαλύπτεται κάτι καινοφανές: η Αγία Τριάδα θρηνεί και συμπορεύεται με τη θλίψη μου.

Όταν προσεύχομαι, νιώθω την Αγία Τριάδα να συμπάσχει μαζί μου για τους παρακάτω αδικοχαμένους ανθρώπους:

• Τρέιβον Μάρτιν (δολοφονηθείς το 2012)
• Μάικλ Μπράουν (δολοφονηθείς το 2014)
• Έρικ Γκάρνερ (δολοφονηθείς το 2014),
• Φρέντι Γκρέι (δολοφονηθείς το 2015),
• Ταμίρ Ράις (δολοφονηθείς το 2015),
• Φιλάντο Καστίλ (δολοφονηθείς το 2016)
• Αχμάντ Άρμπερι (δολοφονηθείς το 2020)
• Μπρεόνα Τέιλορ (δολοφονηθείσα το 2020)
• Τζορτζ Φλόιντ (δολοφονηθείς το 2020)
• Όλοι οι αδικοχαμένοι και δολοφονημένοι Μαύροι στην ιστορία του κόσμου.

Η Αγία Τριάδα θρηνεί, επειδή υπάρχουν τόσοι πολλοί άνθρωποι στη χώρα και στην κοινωνία μας που δεν θρηνούν.

Η Αγία Τριάδα πενθεί, επειδή τόσοι πολλοί επίσκοποι και ιερείς των ΗΠΑ, καθώς και άλλοι θρησκευτικοί ηγέτες δεν πενθούν.

Λαμβάνοντας υπόψιν το αμετάβλητο του Θεού, είναι δυνατόν άραγε να ισχυριστεί κανείς ότι η Αγία Τριάδα θρηνεί ή πάσχει καθ’ οιονδήποτε τρόπο;

Το συντομότερο χωρίο, σε ολόκληρη την Βίβλο, είναι αυτό που περιγράφει την αντίδραση του Ιησού, όσον αφορά τον θάνατο του αγαπημένου του φίλου, Λαζάρου, προτού τον αναστήσει από τους νεκρούς: Τότε ο Ιησούς δάκρυσε (Ιω. 11:35).

Η Αγία Τριάδα είναι κοινωνία προσώπων, μια κοινωνία αμοιβαιότητας, συνεχούς ανταπόδοσης και μοιράσματος. Ο Ιησούς δεν θρήνησε μόνος του· ο Πατέρας και το Άγιο Πνεύμα θρήνησαν μαζί Του.

Ο Ιησούς υπέφερε, επίσης, κατά τη διάρκεια των Παθών Του, της Σταύρωσης και του Θανάτου Του. Αλήθεια, όταν κραύγασε, Ηλί ηλί λαμά σαβαχθανί, δηλαδή, Θεέ μου, Θεέ μου, γιατί με εγκατέλειψες; (Μτ. 27:46) υπέφερε, εκείνη τη στιγμή, μονάχος Του; Ήταν μόνος Του, όταν άφησε την τελευταία Του πνοή;

Η ιδέα ότι η Αγία Τριάδα αδυνατεί να αναπνεύσει με προβλημάτισε, έως ότου μου παρουσιάστηκε η εξήγηση με τον εξής τρόπο:

Στο μήνυμα του για την εορτή της Πεντηκοστής, ο Δρ. Τζιβαργκέζε Μαρ Κούριλος, Μητροπολίτης του Νιρανάμ, στην Κεράλα της Ινδίας, (η Μητρόπολη υπάγεται στην Συρο-Ιακωβίτικη Εκκλησία της Μαλανκάρα), αναφέρθηκε στα τελευταία λόγια τού Έρικ Γκάρνερ και του Τζορτζ Φλόιντ: «Δεν μπορώ ν’ ανασάνω». Καταδίκασε, ακόμα, την αδικαιολόγητη βαρβαρότητα και τη δολοφονία των δύο ανδρών από τα χέρια της αστυνομίας και τον συστημικό ρατσισμό που στρέφεται εναντίον της Μαύρης Κοινότητας. Αναφερόμενος στον θρήνο για τον Γκάρνερ και τον Φλόιντ, που εκφράστηκε με τα λόγια αυτά, ο Μητροπολίτης δήλωσε τα εξής:  «Εν μέσω του πένθους αυτού, γιορτάζουμε την ημέρα της Πεντηκοστής», επισημαίνοντας ότι το Άγιο Πνεύμα ονομάζεται και «Πνοή του Θεού», («Ρουάχ Ελοχίμ» στα εβραϊκά). Ο Μητροπολίτης Τζιβαργκέζε, έκανε ένα συσχετισμό του Αγίου Πνεύματος της Πεντηκοστής με την Πνοή του Θεού, στο βιβλίο της Γενέσεως 2:7. Όλοι οι άνθρωποι έλαβαν το Άγιο Πνεύμα του Θεού ελεύθερα και ισότιμα, κατά τη δημιουργία και την Πεντηκοστή, ανεξάρτητα από τη φυλή, το φύλο, την κοινωνική τους θέση ή την οικονομική τους κατάσταση. «Η Πεντηκοστή είναι γιορτή της ισότητας και της αμεροληψίας», τόνισε.

Όπως και να ’χει, συνέχισε ο Μητροπολίτης, «η δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ ήταν μια κατάφωρη παραβίαση του Πνεύματος της Πεντηκοστής… Οι εκκλησίες μας γιόρτασαν την Πεντηκοστή δίχως να αναφερθούν σε αυτό το περιστατικό. Εάν ο Θεός ήταν παρών σ’ αυτή τη λατρευτική πράξη, τότε το ίδιο το Πνεύμα Του θα θρηνούσε λέγοντας, “δεν μπορώ ν’ ανασάνω, εδώ”».

Ο Μητροπολίτης συνέχισε, περιγράφοντας την ανισότητα και τις αδικίες, που λαμβάνουν χώρα στις χριστιανικές κοινωνίες, συμπεριλαμβανομένου και του θεσμού της κάστας, τις διακρίσεις λόγω φύλου, τον ρατσισμό και τόνισε ότι ο Θεός κραυγάζει, «δεν μπορώ ν’ ανασάνω» για κάθε παρόμοιο περιστατικό.

Ο Μητροπολίτης Τζιβαργκέζε υπογράμμισε ότι «όταν η οργή αυξάνεται λόγω των φυλετικών διακρίσεων και οι διαδηλωτές συλλαμβάνονται… αλλά οι θρησκευτικοί και πολιτικοί ηγέτες, που ξεδιάντροπα επικαλούνται την Βίβλο, δεν αρθρώνουν ούτε λέξη για δικαιοσύνη… το Πνεύμα του Θεού θρηνεί, “δεν μπορώ ν’ ανασάνω, εδώ”».

Ο Μητροπολίτης συνέκρινε τον ιό COVID-19 με τις πληγές που μαστίζουν την κοινωνία: «οι κάστες, ο ρατσισμός, ο σεξισμός και η ξενοφοβία είναι ιοί πολύ πιο επικίνδυνοι από τον κορωνοϊό, μπορούν να προκαλέσουν ασφυξία και να οδηγήσουν ολόκληρο τον κόσμο στον θάνατο».

Ο Μητροπολίτης Τζιβαργκέζε έκλεισε το μήνυμά του λέγοντας, «ο εορτασμός του Αγίου Πνεύματος του Θεού, η ημέρα της Πεντηκοστής, μας ζητά να αντισταθούμε με το ζωοποιό Πνεύμα ενάντια σε όλες τις δυνάμεις που μας πνίγουν… Σ’ αυτούς τους σκοτεινούς καιρούς, ας κραυγάσουμε μαζί με τους Αφροαμερικανούς ότι δεν μπορούμε ν’ ανασάνουμε. Εγώ δεν μπορώ ν’ ανασάνω. Εσείς μπορείτε;»

Η Αγία Τριάδα κραυγάζει, όπως κι ο Έρικ Γκάρνερ, ο Τζορτζ Φλόιντ και, δυστυχώς, πολλοί άλλοι: «Δεν μπορώ ν’ ανασάνω». Ο Πατέρας και το Άγιο Πνεύμα συμπορεύτηκαν με τον Υιό στην Αγωνία, στο Πάθος και στον Θάνατό Του και γι’ αυτό η Αγία Τριάδα συμπορεύεται με τα παιδιά του Θεού στην αγωνία, στο πάθος και στον θάνατό τους, ιδιαίτερα, όταν όλα αυτά αποτελούν συνέπειες της αδικίας που ασκείται εις βάρος τους. 

Εάν επιθυμούμε να έρθουμε σε κοινωνία με την Τριάδα, τις άκτιστες ενέργειες του Θεού και να βιώσουμε τη Θέωση, πρέπει να αγωνιούμε για τα δεινά που βιώνουν οι περιθωριοποιημένοι, συμπεριλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, και των μαύρων που αντιμετωπίζουν την ανισότητα και την αδικία, καθημερινά. Εάν ο Τζορτζ Φλόιντ δεν μπορεί ν’ ανασάνει και, εάν η Αγία Τριάδα δεν μπορεί ν’ ανασάνει, τότε, εάν είμαστε πραγματικά πιστοί, ούτε εμείς θα μπορέσουμε να ανασάνουμε ελεύθερα. Εάν δεν είμαστε δίπλα στους ανθρώπους, που υποφέρουν λόγω των φυλετικών διακρίσεων, δεν θα μπορέσουμε να βιώσουμε τη Θέωση. Επιπλέον, δεν είναι δυνατόν να είμαστε πραγματικοί Χριστιανοί, εάν δεν αγωνιζόμαστε ενάντια στη φυλετική αδικία. Ας κάνουμε, λοιπόν, την Αγία Τριάδα πρότυπό μας για να ζούμε σε κοινωνία με τους άλλους ανθρώπους, να δίνουμε πνοή ζωής στις ζωές των ανθρώπων που δεν μπορούν ν’ ανασάνουν λόγω του συστημικού ρατσισμού και, όπως μας παροτρύνει και ο Μητροπολίτης, Τζιβαργκέζε Μαρ Κούριλος, ας αντισταθούμε με το ζωοποιό Πνεύμα ενάντια στις δυνάμεις της ανισότητας που μολύνουν την κοινωνία μας.

Ο Ματ Καππανακουνέλ εργάζεται στον χρηματοοικονομικό τομέα και ζει στο Λος Άντζελες με τη σύζυγο του και το παιδί τους, ενώ επίκειται, τον Νοέμβριο, η γέννηση του δεύτερου παιδιού τους. Προέρχεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία του Μαλαμπάρ των Ινδιών και έχει προγονικούς δεσμούς με την Συρο-Ιακωβίτικη Εκκλησία της Μαλανκάρα στην Ινδία. Για κάποιο χρονικό διάστημα, ο Ματ έκανε σπουδές με σκοπό να γίνει ρωμαιοκαθολικός ιερέας. Είναι απόφοιτος του Πανεπιστημίου του Κράιτον και πτυχιούχος οικονομικός αναλυτής.

To ιστολόγιο Δημόσια Ορθοδοξία (Public Orthodoxy) επιδιώκει να προωθήσει συζήτηση και συνδιάλεξη, παρέχοντας ένα φόρουμ για διαφορετικές απόψεις σε σχέση με σύγχρονα ζητήματα που αφορούν τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό. Οι απόψεις που εκφράζονται σ’ αυτό το άρθρο είναι αποκλειστικά του συγγραφέως και δεν αντιπροσωπεύουν τις απόψεις των εκδοτών,των μεταφραστών, ή του Κέντρου Ορθοδόξων Χριστιανικών Σπουδών.