Αχ, η ειρωνεία της ζωής! Όπως φαίνεται, πολλοί απ’ όσους είναι εναντίον των αμβλώσεων (αρκετοί από τους οποίους είναι υποστηρικτές του Προέδρου Τραμπ) δικαιολογούν την απόφαση του Τραμπ να αποδεχτεί σκευάσματα από εμβρυϊκό ιστό προερχόμενο από άμβλωση ως (υποτιθέμενη) «θεραπεία» για τον COVID-19. Από την άλλη, πολλοί που τάσσονται υπέρ των αμβλώσεων (και οι οποίοι είναι γενικώς εναντίον του απερχόμενου προέδρου) είναι αναστατωμένοι, διότι ο Τραμπ οφείλει την (φαινόμενη) «ταχεία ανάρρωσή» του από τον COVID-19 με φάρμακα, τα οποία σε άλλες περιπτώσεις θα καλωσόριζαν ή ίσως και θα εξυμνούσαν, αν χρησιμοποιούνταν για να βοηθήσουν άλλους ανθρώπους.
Εν τω μεταξύ, ο Θεός, ο οποίος «δεν κάνει διακρίσεις» (Πρ. 10:34) και η δύναμη της Πρόνοιάς του αποκαλύπτεται από όλα τα γεγονότα, κρίνει όλες τις καρδιές, καθώς μεταχειρίζεται τα συμβάντα της ανθρώπινης ιστορίας για να μας δείξει πόσο αποτύχαμε να ανταποκριθούμε στην αγάπη Του. Μακάρι να μπορούσαμε να ακούσουμε τη διδασκαλία του μέσα μας.
Πιστεύω ότι ίσως γι’ αυτό το λόγο ο Κύριος (μέσω του Πάπα Φραγκίσκου, του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου και πολλών άλλων) φαίνεται να ζητά ιδιαίτερη προσοχή στη διδασκαλία του Αγίου Φραγκίσκου σήμερα. Ο Poverello («ο φτωχούλης», όπως είναι γνωστός ο άγιος Φραγκίσκος στην παράδοση των Φραγκισκανών) δεν είναι μόνο σπουδαίος δάσκαλος σε θέματα ρατσισμού, βίας, διαθρησκευτικής αντιπαλότητας και μισαλλοδοξίας, όπως και φτώχειας και οικονομικής αδικίας, αλλά σύμφωνα με τη Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία είναι και προστάτης άγιος των ζώων και της οικολογίας, καθώς και οδηγός όλων των πιστών σ’ αυτή την εποχή της παγκόσμιας οικολογικής κρίσης και της πανδημίας του COVID-19,η οποία αποτελεί την πιο πρόσφατη εκδήλωσή της.
Μέσω του αγίου Φραγκίσκου, ο Χριστός μας υπαγορεύει τώρα —όπως έκανε κάποτε στα χωράφια και στους σκονισμένους δρόμους της Γαλιλαίας και της Ιουδαίας— να ενστερνιστούμε όσα μπορούν «να μας χαρίσουν ειρήνη» (Λκ. 19:42). Ακριβώς όπως συνέβη και τότε, το ερώτημα τώρα είναι, εάν αυτή η γενιά θα αντιδράσει στο μήνυμα του Χριστού απορρίπτοντάς το πεισματικά ή εάν με προθυμία αποδεχθεί τη σκληρή διδαχή Του. Θα πει άραγε ο Κύριος για εμάς, όπως είπε στους συμπατριώτες του, «τώρα αυτό μένει κρυφό από τα μάτια σας» (Λκ. 19:42); Μήπως έρχεται κάποια χειρότερη καταστροφή να πέσει πάνω σε μας και στη γενιά των παιδιών μας, παρόμοια με την κατάρρευση του Ναού της Ιερουσαλήμ και την ερήμωση της γης του Ισραήλ, μόλις σαράντα χρόνια μετά τη προφητεία του Χριστού;
Γιατί, έπειτα από τα αναρίθμητα ελέη του Θεού, παραμένουμε πείσμονες και υπερόπτες;
Ο άγιος Φραγκίσκος μας δείχνει τον δρόμο: Αναγνωρίζει ότι, προτού θελήσουμε να διορθώσουμε τις αμαρτίες των άλλων, πρέπει να κοιτάξουμε τις δικές μας (πρβλ. Μτ. 7:1-5). Όταν αντιλήφθηκε την οδό που έπρεπε να ακολουθήσει –όταν διέκρινε τη φωνή του σταυρωμένου Χριστού, του Θεού που είναι Ενσάρκωση της Αγάπης, η οποία φανερώθηκε εντός του με τη μορφή της Σταύρωσης του αγίου Δαμιανού– αφιερώθηκε αμέσως στη ζωή της μετάνοιας και στην απλότητα του ευαγγελίου. Κατέστη ο ίδιος η λύση στα προβλήματα του κόσμου (και στα δικά του) αφιερώνοντας τον εαυτό του στην ευαγγελική ζωή με όλη του την καρδιά, την ψυχή, το νου και τη δύναμή του (πρβλ. Μρ. 12:30). Ταξίδεψε ακόμη και στην Αίγυπτο για να συναντήσει τον Αλ-Καμίλ, τον Σουλτάνο της Δαμιέττης, σε μια μοναδική προσπάθεια να μεσολαβήσει, ούτως ώστε να επιτευχθεί ανακωχή στον πόλεμο μεταξύ των χριστιανικών στρατευμάτων και των ισλαμικών δυνάμεων. Παρόλο που απέτυχε βραχυπρόθεσμα (αν και κέρδισε τον σεβασμό και τον θαυμασμό του Σουλτάνου), οι προσπάθειές του δεν ήταν μάταιες.
Τουλάχιστον, ορισμένοι εικάζουν ότι οι σταυροφορίες περιορίστηκαν (κατά μερικές δεκαετίες ή αιώνες) λόγω του γεγονότος ότι χιλιάδες Ευρωπαίοι εντάχθηκαν στο πρώτο, το δεύτερο και το τρίτο μοναχικό τάγμα του αγίου Φραγκίσκου (αντίστοιχα, το Τάγμα των Μινοριτών Αδελφών, το Τάγμα της αγίας Κλάρας για τις μονάζουσες και το Τάγμα των Αδελφών της Υπακοής για τους λαϊκούς) υποσχόμενοι να ζήσουν αφιερωμένοι στον ειρηνισμό. Το πάθος για τον πόλεμο εναντίον των «εχθρών του Χριστιανισμού» μειώθηκε σταδιακά, όχι μόνο εντός αυτών των ταγμάτων, αλλά κυρίως χάρη στο παράδειγμα τους σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Εν πάση περιπτώσει, ο Αγιος Φραγκίσκος προς το τέλος του επίγειου ταξιδιού του έλαβε ως «ανταμοιβή» (ή μάλλον, ως επιβεβαίωση της πίστης του) το όραμα ενός καιόμενου, σταυρωμένου Σεραφείμ. Ο Χριστός του φανερώθηκε με τη μορφή ενός ουράνιου όντος, ζωντανού συμβόλου του «αέναου εξαγνιστικού πυρός της αγάπης του Θεού». Τότε εμφανίστηκαν και τα στίγματα στο κορμί του αγίου Φραγκίσκου· είναι το πρώτο γνωστό πρόσωπο στην ιστορία, το οποίο έλαβε αυτά τα σημάδια του Πάθους του Χριστού. Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο «Φτωχούλης» μεταμορφώθηκε σε ζωντανή εικόνα του Σταυρωμένου Χριστού. Η θέα του αγίου φανέρωνε την σφραγίδα του Θεού, ο οποίος είναι Αγάπη, εντυπωμένη εκ νέου πάνω στην ανθρώπινη σάρκα.
Εν πολλοίς ο άγιος Φραγκίσκος είναι μια μορφή, η οποία στέκεται μεταξύ των δύο διαχωρισμένων χριστιανικών παραδόσεων, όπως και ο άγιος Ισάακ ο Σύρος, επειδή επέδειξε ακριβώς εκείνες τις χριστιανικές ή, ορθότερα, χριστοειδείς αρετές, τις οποίες οι πιστοί όλων των παραδόσεων επιδιώκουν να καλλιεργήσουν και να εφαρμόσουν. Το παράδειγμα του είναι δώρο για τους Ορθόδοξους όμοια όπως και για τους Ρωμαιοκαθολικούς, και πολλοί Ορθόδοξοι στοχαστές το έχουν αναγνωρίσει αυτό ως σήμερα. Ειδικά αυτή τη στιγμή ο άγιος Φραγκίσκος αποτελεί μια μορφή ιδιαίτερης σημασίας, η οποία ανταποκρίνεται στις κρίσεις της εποχής μας με ιδιαίτερη ακρίβεια, δύναμη και ομορφιά.
Νομίζω ότι, θα ήταν σοφό για όλους μας να ερευνήσουμε τη ζωή του Φτωχούλη της Ασίζης –είτε ξανά, είτε για πρώτη φορά– και να αναρωτηθούμε για το μήνυμα, το οποίο στέλνει ο Κύριος στον καθένα από εμάς ξεχωριστά και σε όλους μας συλλογικά, στη ζωή μας. Ο άγιος Φραγκίσκος παρακαλούσε στη προσευχή του να είναι πάντα «όργανο της ειρήνης [του Χριστού]». Πράγματι εργάστηκε γι’ αυτή την ειρήνη στη γη και συνεχίζει ν’ αγωνίζεται γι’ αυτήν στον ουρανό. Ας ανοίξουμε λοιπόν τις καρδιές μας στην ειρήνη του Θεού, ας την καλωσορίσουμε στη ζωή μας με παιδική ταπεινότητα και έκπληξη (πρβλ. Μτ. 18:3) ακολουθώντας το παράδειγμα του αγίου Φραγκίσκου.
Η Προσευχή του αγίου Φραγκίσκου για την Ειρήνη
Κύριε, κάνε με ένα όργανο της ειρήνης Σου
όπου υπάρχει μίσος, ας σπείρω αγάπη,
όπου υπάρχει αδικία, συγχώρεση,
όπου υπάρχει απελπισία, ελπίδα
όπου υπάρχει αμφιβολία, πίστη,
όπου υπάρχει σκοτάδι, φως
όπου υπάρχει λύπη, χαρά.
Ω, θεϊκέ Δάσκαλε, ευλόγησέ με έτσι ώστε να μην επιζητώ,
να με παρηγορούν, αλλά να παρηγορώ,
να με καταλαβαίνουν, αλλά να καταλαβαίνω,
να με αγαπούν, αλλά να αγαπώ,
γιατί δίνοντας, λαμβάνουμε,
συγχωρώντας, συγχωρούμαστε,
και πεθαίνοντας, γεννιόμαστε στην αιώνια ζωή.
Αμήν.
Ο Alfred D. Turnipseed είναι Αφροαμερικανός Ορθόδοξος Χριστιανός. Εργάζεται στον τομέα της θρησκευτικής εκπαίδευσης. Αγαπημένος αδελφός, θείος και πατέρας μιας καταπληκτικής γάτας, ζει στο Σάουθ Μπεντ της Ιντιάνα.
Μια Δημοσίευση του Κέντρου Ορθόδοξων Χριστιανικών Σπουδών του Πανεπιστημίου