π. Nicholas Denysenko

Πολλά συνέβησαν κατά το διάστημα που μεσολάβησε απ’ τη χορήγηση αυτοκεφάλου στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας εκ μέρους του Πατριάρχου Βαρθολομαίου, το 2018-19. Ο κόσμος συνεχίζει τον αγώνα ενάντια στην πανδημία, ενώ φυσικές καταστροφές πλήττουν ανθρώπινες ζωές στην πατρίδα και στο εξωτερικό. Οι εικόνες Αφγανών που προσπαθούν να ξεφύγουν απ’ τους Ταλιμπάν μας έχουν αφήσει άναυδους, ενώ ο μακροβιότερος δικτάτορας της Ευρώπης συνεχίζει να μεταχειρίζεται με βάναυσο τρόπο τους πολίτες της Λευκορωσίας.

Όταν ο COVID γονάτισε την υφήλιο το 2020, πίστευα ότι θα οδηγήσει σε μια πολυπόθητη ανακωχή τον μακροχρόνιο πληροφοριακό πόλεμο που μαίνεται μεταξύ των Ορθόδοξων Ουκρανών. Αναμφίβολα τότε οι πιο σκληροπυρηνικοί συμμετέχοντες της ομολογιακής σύρραξης θα υποχωρούσαν.

Έκανα λάθος. Οργή εξακολουθεί να επικρατεί ανάμεσα σε Ορθοδόξους εντός και εκτός Ουκρανίας. Οι αντίπαλοι της χορήγησης αυτοκεφάλου στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας εξοργίστηκαν με την απόφαση του Πατριάρχου Βαρθολομαίου να επισκεφτεί την Ουκρανία κατόπιν πρόσκλησης του Πρόεδρου Ζελένσκι επί τη ευκαιρία της τριακοστής επετείου της εθνικής ανεξαρτησίας.

Αντίπαλοι του Πατριάρχη, κληρικοί και λαϊκοί συγκεντρώθηκαν απαιτώντας να αναλάβει ευθύνη για της ενέργειές του στην Ουκρανία και να συναντηθεί μαζί τους. Η ομάδα αυτή που ονομάζεται «Μυριάνε» («Λαϊκοί»), τέλεσαν ολονυκτία στις 21 Αυγούστου, την ημέρα της συνάντησης μεταξύ του Πατριάρχου Βαρθολομαίου και του Προέδρου Ζελένσκι στο Ουκρανικό Κοινοβούλιο.

Christopher Howell

Διαβάστε to Πρώτο μέρος: Μεταξύ Δαρβίνου και Ντοστογιέφσκι

Η ελευθερία ήταν σημαντική για τον Θεοδόσιο Ντομπζάνσκι. Ο ίδιος ενδιαφερόταν να διατυπώσει μια επιστημονική κοσμοθεωρία, στην οποία ο Δαρβινισμός θα υποστήριζε την ελεύθερη βούληση και πίστευε ότι κάτι τέτοιο θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση του προβλήματος του κακού (κατ’αυτόν τον τρόπο διαμόρφωσε μια πρώιμη εκδοχή της «υπεράσπισης του αυτεξουσίου» αναφορικά με το φυσικό κακό, παρόμοια με αυτή του John Polkinghorne). Ο Ντομπζάνσκι ενδιαφερόταν επίσης για την υπεράσπιση της πολιτικής ελευθερίας, τόσο απ’ τον ολοκληρωτισμό όσο και από την κληρονομική αριστοκρατία. Επομένως η δεύτερη απόπειρα σύνθεσης του Ντομπζάνσκι σχετιζόταν με τη δημοκρατία και την επιστήμη (καθώς και τη θρησκεία), ούτως ώστε να υπερασπίσει και τις τρεις από τη συντηρητική κριτική σε θρησκευτικό, κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.

Σύμφωνα με τον Ντομπζάνσκι μια κοινωνία οργανωμένη ιεραρχικά, αριστοκρατικά και ταξικά αποτελεί έναν αμυντικό μηχανισμό σχεδιασμένο για να αμβλύνει τις φοβίες των πλουσίων, τις οποίες προκαλεί  η απαιτητική διδασκαλία του Ιησού. Ο ίδιος επισημαίνει ότι: «Η φράση του Χριστού για την καμήλα που περνάει απ’ την τρύπα μιας βελόνας είναι σαφέστατη και αποκλείει οποιαδήποτε εναλλακτική ερμηνεία […] με την οποία οι πλούσιοι επιχειρούν να καθησυχάσουν τη συνείδησή τους, επιρρίπτοντας την ευθύνη στο Θεό αναφορικά με τον διαχωρισμό των ανθρώπων σε ευγενείς και πληβείους, σε σοφούς και απερίσκεπτους, σε ταλαντούχους και ανίκανους. Σύμφωνα με αυτή την ερμηνεία κάθε άνθρωπος έχει μια καθορισμένη θέση στη ζωή και έτσι αυτό υποτίθεται ότι είναι το θέλημα του Θεού και η παραβίασή του θεωρείται αμαρτία». (Mankind Evolving [Η ανθρωπότητα εξελίσσεται], 1962, 52). «Μην μας κατηγορείτε», λένε οι πλούσιοι και οι ισχυροί, «ο Θεός ευθύνεται που μας προίκισε με ανώτερα γονίδια. Γι’ αυτό το λόγο ο πλούτος, η δύναμη και η επιρροή απορρέουν από συγκεκριμένες συνθήκες και ουδεμία κατοχύρωση της πολιτικής ισότητας δεν θα μπορούσε να μεταβάλλει την εν λόγω κατάσταση». Ο Ντομπζάνσκι παρατήρησε ότι οι οπαδοί της κληρονομικότητας ήταν συχνά θιασώτες του πολιτικού συντηρητισμού, οι οποίοι πίστευαν ότι «ο γενετικός προσδιορισμός των ανθρώπινων ικανοτήτων θα μπορούσε να δικαιολογήσει τη σύσταση αυστηρών ταξικών φραγμών καθώς και μια ιεραρχική οργάνωση της κοινωνίας» (247-248).

Από τον Kevin Beck

Είμαι ένας Ρωμαιοκαθολικός που αγαπά την Ορθοδοξία και εκτός απ’ τις ιστορικές προσωπικότητες του ορθόδοξου παρελθόντος, με έχουν επηρεάσει βαθιά και σύγχρονοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί.

Ορθόδοξοι κληρικοί όπως ο Παναγιότατος Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος και ο Μητροπολίτης Αντώνιος του Σουρόζ μου έχουν προσφέρει πνευματική τροφή. Άλλες προσωπικότητες της Ορθοδοξίας όπως η μητέρα Μαρία Σκόμπτσοβα του Παρισιού, ο Άγιος Σωφρόνιος του Έσσεξ και οι αναρίθμητοι πιστοί που διώχθηκαν υπό τα κομμουνιστικά καθεστώτα είναι μεταξύ των Ορθόδοξων αγίων, οσίων και μαρτύρων που με εμπνέουν να ζήσω με αγιότητα και πίστη στο ευαγγέλιο.

Ορθόδοξοι ερευνητές όπως ο Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος Γουέαρ, ο John McGuckin, ο π. John Behr και ο π. Ιωάννης Χρυσαυγής διεγείρουν τη σκέψη μου. Ορθόδοξα ενημερωτικά μέσα όπως το Ancient Faith Radio, το ιστολόγιο Δημόσια Ορθοδοξία και ο ιστότοπος Byzantium and Friends με συνοδεύουν στην καθημερινότητά μου, ενώ μουσικοί που αντλούν απ’ την Ορθόδοξη μουσική παράδοση όπως (η Cappella Romana και η Χορωδία Αρρένων του Πολιτιστικού Συλλόγου Βαλαάμ) εμπλουτίζουν την εσωτερική μου ζωή.

Από την V.K McCarty

Μετεμορφώθης ἐν τῷ ὄρει Χριστὲ ὁ Θεός
δείξας τοῖς Μαθηταῖς σου τὴν δόξαν σου καθὼς ἠδυναντο
λάμψον καὶ ἡμῖν τοῖς ἁμαρτωλοῖς, τὸ φῶς σου τὸ ἀΐδιον
πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, φωτοδότα δόξα σοι.
(Απολυτίκιον Μεταμόρφωσης του Σωτήρος Χριστού)

Κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στην εκκλησιαστική σχολή, η βόλτα προς το παρεκκλήσι μ’ οδηγούσε πάντα στην προσκύνηση της Εικόνας της Μεταμορφώσεως. Θυμάμαι ότι ήταν ανοιχτή στο πίσω μέρος ενός μεγάλου γοτθικού αναλογίου που βρισκόταν στην είσοδο από σφυρήλατο σίδερο κοντά στο ψαλτήρι, εκεί όπου όλοι καθόμασταν και ψέλναμε αντιφωνικά. Μέρα με τη μέρα, η προσκύνηση της εικόνας έγινε μέρος της καθημερινότητάς μου–ακόμα και σε περίπτωση που βιαζόμουν, βλέποντας τις περισσότερες φορές μόνο τα πόδια του Χριστού καθώς έσκυβα το κεφάλι μου μαζί με τους Αποστόλους. Αυτή η απλή πράξη πίστης ήταν ένας απ’ τους τρόπους με τους οποίους εκφράζαμε την προσωπική μας ευλάβεια, αλλά μας βοήθησε επίσης να έρθουμε σε επαφή με ομοϊδεάτες φίλους σε κάθε τάξη με νέους μαθητές. Πράγματι τον περισσότερο χρόνο έμενα εκεί, επειδή εργαζόμουν ως βιβλιοθηκονόμος για δεκαπέντε χρόνια και αγαπούσα την ακολουθία των ωρών ρυθμίζοντας το ημερήσιο μου πρόγραμμα προσευχόμενη με την Αγία Γραφή. Η εικόνα παρέμενε αθέατη κατά την περίοδο της Σαρακοστής και φανερωνόταν εκ νέου τη Μεγάλη Εβδομάδα. Ήταν εκπληκτικό να λούζεσαι ξανά στο θείο της φως.

Φιλώντας τα πόδια του Σωτήρος κάθε μέρα, το φως της εικόνας της Μεταμορφώσεως με δίδασκε ότι ο Ιησούς Χριστός, ο αγαπητός Υιός του ουράνιου Πατέρα, είναι πάντα παρών, διαχέοντας το φως της δόξας σε όλες τις δύσκολες στιγμές της ζωής μας– όχι μόνο την ημέρα της εορτής, αλλά κάθε μέρα. Πράγματι, η αληθινή έκπληξη όσον αφορά την εικόνα της Μεταμορφώσεως είναι ότι εκείνη τη στιγμή, οι Απόστολοι μπορούν επιτέλους να δουν τη Δόξα που ο εκπέμπει Ιησούς, έτοιμοι πλέον διά της πίστης τους να τη λάβουν με ταπείνωση και να συμμετάσχουν σ’ αυτήν.