Thomas Arentzen

Χαίρε, δένδρον ευσκιόφυλλον, υφ’ ου σκέπονται πιστοί
Χαίρε, Ξύλον μακάριον. –
Τιμίου Σταυρού Ακαθίστου Ύμνου Ακολουθία

Κάνοντας βόλτες γύρω απ’ το χριστουγεννιάτικο δέντρο στη μικρή μου Νορβηγική κωμόπολη, έφερα στο νου μου πως ο χριστιανικός κόσμος είναι γεμάτος από δέντρα. Όχι μονάχα έλατα ασφαλώς, όχι πρωτίστως πάντως. Ωστόσο το έλατο μου προκάλεσε εκείνη τη στιγμή, αυτό που θα μπορούσα να αποκαλέσω δενδρόβια διαύγεια, διότι οι κορμοί ξεπετάγονται παντού γύρω μας. Μόλις δημιουργήθηκε ο άνθρωπος, ο Θεός τοποθέτησε το γήινο αυτό πλάσμα ανάμεσα σε φύλλα και κλαδιά. Το Δένδρο της Ζωής βρισκόταν στο κέντρο της αρχέγονης πραγματικότητας, ως πηγή ζωτικής δύναμης. Απ’ την άλλη πλευρά, μετά την Πτώση, αναδύθηκε το Δένδρο του Σταυρού, φέροντας τον καρπό της Σωτηρίας. Η σύνδεσή τους διακόπτεται από ένα άλλο δένδρο, αυτό της γνώσης, του οποίου οι καρποί είναι θανατηφόροι. Η ιστορία είναι γνωστή σε κάθε χριστιανό, παρόλα αυτά, τείνουμε να ξεχνάμε ότι ο Χριστιανισμός είναι ουσιαστικά μια θρησκεία των δένδρων.

Οι πρώτοι χριστιανοί γνώριζαν καλά την εν λόγω ιστορία, επειδή θεωρούσαν τον Χριστό τον νέο Αδάμ και την Μαρία την νέα Εύα, ενώ παράλληλα, είδαν στον Σταυρό το νέο Δέντρο της Ζωής. Ο ίδιος ο Κύριος, καθώς περιπλανιόταν στους χωμάτινους δρόμους της γης, μιλούσε με δενδρικούς συμβολισμούς: «Ποτέ πια να μη φάει κανείς καρπό από σένα!» (Μκ. 11:14). Η συκιά Τον άκουσε και απάντησε χάνοντας τα φύλλα της, όπως αναφέρει ο ευαγγελιστής. Καθίσταται σαφές ότι ο Ιησούς ταυτιζόταν με τον φυτικό κόσμο. Αποκαλούσε τον εαυτό του το αληθινό κλήμα, ενώ τα κλαδιά ήταν οι μαθητές Του (Ιω. 15)· αναζητούσε κατάλληλες παρομοιώσεις μέσα απ’ τη φύση για να περιγράψει τη θεία πραγματικότητα: «Με τι να παρομοιάσουμε τη βασιλεία του Θεού ή με ποια παραβολή να την παραστήσουμε;» (Μκ. 4:30-31) ρωτούσε ρητορικά, δίνοντας την ακόλουθη απάντηση: «Μοιάζει με σπόρο σιναπιού, που όταν τον σπείρουνε στη γη είναι ο μικρότερος απ’ όλους τους σπόρους που σπέρνονται. Μετά τη σπορά, όμως, βλασταίνει και γίνεται μεγαλύτερο απ’ όλα τα λαχανικά. Κάνει τόσο μεγάλα κλαδιά, ώστε τα πουλιά να μπορούν να φωλιάζουν στη σκιά του» (Μκ. 4:31-32· Μτ. 13:31-32). Πουλιά πετούν ελεύθερα πάνω απ’ τα βλαστάρια, τα οποία συνεχώς μεγαλώνουν και ξεχειλίζουν απ’ τους χυμούς της Εκκλησίας.

Τζον Φωτόπουλος (John Fotopoulos)

Υπήρχε μεγάλος ενδιαφέρον αυτόν τον Δεκέμβριο γύρω από ένα αστρονομικό φαινόμενο γνωστό ως μεγάλη σύζευξη. Αυτή η πλανητική σύζευξη αποτελεί την ευθυγράμμιση του Δία και του Κρόνου για τον γήινο παρατηρητή, η οποία είναι ορατή νωρίς τη νύχτα. Η τελευταία μεγάλη σύζευξη του Δία και του Κρόνου έλαβε χώρα περίπου πριν 8 αιώνες. Ωστόσο φέτος και για λίγες μέρες κοντά στις 21 Δεκεμβρίου (που τυχαίνει να είναι επίσης το χειμερινό ηλιοστάσιο), η ευθυγράμμιση των δύο πλανητών είναι τόσο κοντινή που θα έμοιαζαν ως ένα σημείο φωτός στο νυχτερινό ουρανό. Επειδή αυτή η μεγάλη σύζευξη συμβαίνει τόσο κοντά στα Χριστούγεννα, πολλοί αναφέρονται σ’ αυτήν ως «αστέρι των Χριστουγέννων»,.

Όποιος γνωρίζει τα αφηγήματα σχετικά με τη γέννηση του Χριστού, ξέρει ότι ένα αστέρι καθοδήγησε ορισμένους μάγους στο νεογέννητο Ιησού— οι λεπτομέρειες αυτής της διήγησης περιέχονται μόνο στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο (Μτ. 2:1-12· πρβλ. Λκ. 2:1-21). Είχε σχέση αυτό το άστρο που εμφανίστηκε κατά τη γέννηση του Ιησού με μια μεγάλη σύζευξη ή ήταν κάποιο διαφορετικό αστρονομικό συμβάν, όπως ένας υπερκαινοφανής αστέρας ή ένας κομήτης;  Μια προσεκτικότερη ματιά στην εξιστόρηση της γέννησης στο Κατά Ματθαίον δείχνει ότι το αστέρι που βλέπουν οι μάγοι δεν μπορεί να συνδυαστεί εύκολα με κάποιο αστρονομικό φυσικό γεγονός. Καταρχήν, οι μάγοι «από την Ανατολή» (2:1), αφού παρατήρησαν το άστρο να ανατέλλει στον ουρανό, αναχώρησαν για τα Ιεροσόλυμα για να εντοπίσουν τον «νεογέννητο βασιλιά των Ιουδαίων» (2:2). Επιπλέον, το ίδιο άστρο τους οδήγησε με ακρίβεια από τα Ιεροσόλυμα στην Βηθλεέμ και μετά στάθηκε πάνω από το σπίτι της Μαρίας και του Ιωσήφ, στο μέρος που βρισκόταν ο νεογέννητος Ιησούς (2:9-11).